nl 
ru 
de 
ar 
es 
hi 
en 
fr 
it 
pt 
el Gokspellen in de Sovjet-Unie hebben altijd veel discussie opgeroepen. Enerzijds reguleerde de autoriteit streng alle aspecten van het leven van de burgers, inclusief amusement. Anderzijds werd aan gokgelegenheden een speciale rol toegeschreven in het amusementsleven, hoewel ze officieel verboden waren. De geschiedenis van casino’s in de USSR is een soort kroniek van de strijd tegen ondeugden, bescheiden pogingen om westerse amusementen aan te passen aan de Sovjetrealiteit en tegenstrijdige beslissingen van de autoriteiten.
Gokspellen in de USSR: verbod en realiteit
De Sovjet-Unie stond bekend om haar strenge wetten met betrekking tot gokspellen. Op officieel niveau waren gokspellen altijd verboden, vooral nadat in 1928 een streng beleid werd ingevoerd om de kapitalistische ondeugden te bestrijden. Ondanks alle verboden bleven echte spellen echter in de schaduw bestaan.
Verbod op gokspellen
De eerste serieuze pogingen om gokspellen in de USSR te reguleren vonden plaats aan het eind van de jaren 1920, toen een decreet werd aangenomen dat alle vormen van amusement verbood. Het primaire doel hiervan was het vaststellen van morele normen en het uitroeien van kapitalistische verleidingen. Het verbod werd actief gesteund in de eerste helft van de 20e eeuw en werd niet herzien tot de ineenstorting van de Unie. Niet alleen gokautomaten en roulettespellen vielen onder de beperking, maar ook kaartspellen, wat ook leidde tot een afname van de populariteit van formaten zoals poker en bridge onder Sovjetburgers.
Eerste casino’s in de USSR: realiteit en mythen in de geschiedenis van de industrie
In de Sovjet-Unie bestonden er geen officiële casino’s, maar er kan worden gesproken over de opkomst van zogenaamde “ondergrondse” zalen, die vanaf de jaren 60 begonnen te verschijnen toen er een toename was van buitenlandse delegaties naar Moskou en andere grote steden.
Spellen voor buitenlandse burgers
Aangezien gokspellen officieel niet waren toegestaan, bestonden er clubs en besloten verenigingen die uitsluitend gericht waren op buitenlandse burgers, die werden toegestaan deel te nemen aan legale gokspellen in het kader van diplomatieke en culturele bezoeken.
Een voorbeeld hiervan is Moskou, waar in hotels voor buitenlandse burgers besloten clubs waren met gokspellen. Dit waren legale gokamusementen voor buitenlandse delegaties, terwijl ze voor burgers van de USSR verboden bleven. In sommige gevallen waren de regels voor het spelen in dergelijke clubs vergelijkbaar met internationale normen, maar toch waren ze beperkt toegankelijk voor lokale bewoners.
Legaliteit en alternatieven: sportloterij en kaartspellen
In de geschiedenis van casino’s in de USSR werden, ondanks strenge verboden, alternatieven voor gokspellen vrij populair. Een van die voorbeelden was de legalisatie van loterijen.
Sportloterij en gokken
“Sportloterij” werd ongetwijfeld een van de meest populaire vormen van gokspellen in de USSR. In tegenstelling tot casino’s, was de sportloterij relatief gelegaliseerd en werd deze met staatssteun gehouden. De prijzenpotten en percentages van verkochte tickets gingen naar de ontwikkeling van sport in het land. Hoewel dit geen traditionele gokgelegenheid was, werd het concept zeer populair onder Sovjetburgers.
Kaartspellen
Ondanks officiële verboden en voortdurende controle door de politie, overleefden kaartspellen in de USSR niet alleen – ze wortelden zich in het dagelijks leven, zij het aan de rand van de publieke ruimte. Poker, preferans, boer en eenentwintigen werden gespeeld in gemeenschappelijke appartementen, zomerhuiscoöperaties, gehuurde “vrijgezellen” appartementen en zelfs in studentenresidenties, waar het spel veranderde in een informele school van logica, geheugen en straatwijsheid.
In tegenstelling tot het westerse model, waar kaartclubs legaal werkten, bleven ze in de Sovjet-Unie onder een stilzwijgend verbod sinds eind jaren 1920. Maar hoe strenger de controle werd, hoe inventiever de spelers werden. Ondergrondse spellen werden alleen op uitnodiging gehouden: niemand nodigde willekeurige mensen uit voor dergelijke bijeenkomsten. Zelfs binnen families was er een taboe – kinderen mochten niet weten dat hun ouders ‘s avonds “preferans speelden met gasten”. Hoewel het in werkelijkheid volwaardige sessies waren met inzetten, notities, notitieboekjes en een systeem van “zuivere afrekening”.
In intellectuele kringen van Moskou en Leningrad werd preferans bijna beschouwd als een culturele norm – complex, strategisch, prestigieus. Artsen, ingenieurs, docenten en zelfs sommige partijfunctionarissen verzamelden zich rond de tafel na het theater of een conferentie. De kaarten werden keurig op tafel gelegd, er stond een karaf met likeur in het midden, een notitieboekje met het toernooischema lag in de buurt. Geld werd gebruikt in de vorm van denkbeeldige eenheden om het strafrecht niet te schenden. Maar het uiteindelijke verlies van 20-30 “eenheden” betekende vaak heel reële 30-50 roebel.
Pokertafels
Poker, als vorm van een intellectueel gokspel, bestond in de USSR op het grensvlak tussen criminaliteit en mondaine avonden. Het werd gespeeld in kleine gemeenschappen – vaker in kringen van voormalige emigranten, teruggekeerde burgers, theatermensen, vertalers. Poker vereiste kennis van de regels, complexe logica en overtuigend bluffen. Daarom kwam het vaker voor in de beschaafde kringen. Tegelijkertijd negeerde de officiële propaganda bijna volledig het bestaan van poker – in de film en de pers van de jaren 1950-1980 werd het spel niet genoemd. Alleen in de criminele kronieken waren er vermeldingen: “een illegale bijeenkomst met een kaartspel voor geld ontdekt”.
Avonden maakten deel uit van een semi-ondergrondse vrijetijdsbesteding, waar lichte ondeugden en culturele zelforganisatie elkaar kruisten. Spelers verstopten kaartspellen in boeken, camoufleerden fiches als knopen, bespraken inzetten half fluisterend. Zelfs in gesloten steden zoals Tomsk-7 of Zheleznogorsk verzamelden groepen kaartliefhebbers zich – zonder reclame, zonder publiciteit, maar met ijzeren regelmaat. Het spel diende niet alleen de goklust, maar ook als uitlaatklep: een zeldzame kans om controle, opwinding, een gevoel van overwinning te ervaren in een uiterst gecontroleerde samenleving.
Kaartspellen in de USSR – een hele subcultuur, levend in de onderwereld, aangepast aan de omstandigheden van ideologische controle en economische beperkingen. Het verdween zelfs niet in de late jaren 1980 – integendeel, met de groeiende interesse in het Westen en het begin van de perestrojka kregen de bijeenkomsten een nieuwe impuls en werden ze de voorlopers van de toekomstige goksalons van de jaren negentig.
Conclusie
De geschiedenis van casino’s in de USSR is een verhaal over de evolutie van benaderingen van gokspellen. In de Sovjet-Unie waren er twee tegengestelde stromingen: aan de ene kant een streng verbod, aan de andere kant een grijze markt die ondanks alle inspanningen van de autoriteiten niet verdween. Tegelijkertijd vonden alternatieven voor gokspellen, zoals loterijen en kaarttafels, hun publiek en bleven ze in de schaduw bestaan.
